خواص انواع برنج
برنج از مهم ترین غلات و ماده غذایی جهان است که برنج سفيد رايج ترين نوع آن است . اين ماده غذايى پرمصرف خواص و عوارضى براى بدن دارد.
یکی از قدیمی ترین دانه های غلات برنج (Oryzasativa) حداقل ۵۰۰۰ سال است که می روید. این غلات غذای اصلی برای بیش از نیمی از جمعیت جهان به ویژه برای افرادی است که در جنوب و شرق آسیا زندگی می کنند، تهيه مى شود.
نوع برنج ها زياد است ولى با توجه به نحوه توليد آن ها به دو گروه تقسيم مى شوند :سفيد يا قهوه اى (غلات كامل )
برنج ها معمولا سفيد هستند اما برنج هاى قهوه اى به رنگ هاى متنوعى در مى آيند قهوه اى مايل به قرمز و بنفش يا سياه
ارزش غذایی برنج
برنج قهوه اى براى سلامتى بدن مفيدتر از برنج سفيد است. هر دو برنج حاوى كربوهيدرات و پروتئين هستند و چربى و قند ندارند.
يك وعده ۱۰۰گرم برنج سفيد پخته شده حاوى موادمغذى :
کالری ۱۳۰
پروتئین ۲٫۳۶ گرم ۵٪
کربوهیدرات ۲۸٫۷ گرم (گرم) ۱۰٪
چربی ۱۹/۰ گرم ۰٪
برنج از كربوهيدرات تشكيل مى شود و وزن خشک كل آن را در بر دارد و كربوهيدرات موجود در برنج نشاسته است. نشاسته از زنجيره هاى طولانى گلوكز به نام هاى آميلوز و اميلو پكتين تشكيل مى شوند كه برنج ها مقادير زيادى از اين تركيبات را دارا هستند كه بر بافت برنج تاثيرمی گذارد.
برنج هاى باسماتى حاوى اميلوز هستند و بعد از پخت شكلشان تغيير نمى كند.
برنج چسبيده از لحاظ آميلو پكتين آميلوز كمى دارند كه بعد از پخت بهم ميچسبد و به حالت ريز در مى آيد. اين تركيبات هضم نشاسته در بدن را كند مى كند . بدن برنج چسبیده را خيلى بهتر و آسان هضم مى كند.
هضم سريع برنج هاى چسبيده منجر به ايجاد قند خون در افراد ديابتى مى شود.
فيبر موجود در برنج
فيبر موجود در برنج قهوه اى نسبت به برنج سفيد بيشتر است. هنگام برداشت برنج سفيد دانه سبوس از بين مى رود كه دانه ها حاوى فيبر هستند.
برنج سفيد و قهوه اى سرشار از فيبر محلول بنام نشاسته مقاوم است كه اين نشاسته در مقابل بوتيرات در روده افزايش مى يابد همچنین باعث كاعش التهاب و بهبود عملكرد روده مى شود و خطر ابتلا به سرطان را كاهش مى دهد و باعث تقويت روده ها نيز مى شود.
تفاوت برنج سفيد و برنج قهوه اى
برنج سفيد تصفيه شده و از سبوس و جوانه جدا مى شود كه باعث كيفيت بالا مى شود و ارزش غذايى را تا حدى كاهش مى دهد توليدكنندگان برنج ،برنج را غنى مى كنند و بعضى از ويتامين ها را پس از پردازش جايگزين مى كنند.
برنج قهوه اى يک دانه كامل است كه حاوى سبوس و جوانه است كه مغذى ترين قسمتهاى دانه است و سرشار از فيبر ،ويتامين ها ،موادمعدنى و انتى اكسيدان ها مى باشد .
به همين امر برنج قهوه اى حاوى فيبر و مواد مغذى بيشترى نسبت به برنج سفيد میباشد.
برنج قهوه اى که از شاخص قند خون پايينى برخوردار است، براى افراد ديابتى مناسب است همچنین در كنترل و كاهش قند خون كمک مى كند.
سلامت قلب
برنج قهوه اى حاوى سبوس و يک دانه كامل است كه براى سلامتى موثر است. طبق تحقيقات انجام شده از انجمن قلب آمريكا،غلات كامل سطح كلسترول خون را كاهش مى دهند و از خطر ابتلا به بيمارى هاى قلبى ،سكته مغزى ،ديابت نوع ۲و همچنین از چاقى جلوگيرى مى كند.
برنج قهوه اى سرشار از مواد معدنى ،آنتى اكسيدان ها و فيبر رژيم غذايى است.
مصرف برنج با فيبر فراوان به عنوان جايگزين برنج سفيد در كاهش وزن و كاهش كلسترول كمک مى كند.
تركيبات گياهى برنج قهوه ای
برنج قهوه اى حاوى تركيب گياهى است كه براى سلامتى بدن مفيد میباشد.
برنج سفيد منبع آنتى اكسيدان است و داراى تركيبات گياهى مختلفى است.
سبوس برنج قهوه اى متبع اسيد فوليک و ليگنان
ليگنان ها آنتى اكسيدان هايى هستند كه با پايين آمدن خطرات بيماريهاى قلبى ،پوکى استخوان و سرطان پستان مرتبط هستند.
اسيد فوليک ها يک انتى اكسيدان قوى هستند كه در سبوس برنج ها وجود دارند و داراى اثراتى ضدالتهاب و ضد ميكروب بوده که به پيشگيرى سرطان و ديابت كمك مى كتد.
ويتامين ها و مواد معدنى
ارزش غذايى برنج به نوع پخت آنها بستگى دارد . سبوس و جوانه هاى برنج داراى ويتامين هاى فراوانى هستند و برنج هاى سفيد سبوس و جوانه ندارند همچنین مواد مغذى ندارند.
در جدول زیر میزان مواد مغذی مختلف موجود در ۱۰۰ گرم برنج قهوه ای ، برنج سفید و برنج سفید غنی شده برای مقایسه مشاهده شده است.مواد مغذی برنج قهوه ای، برنج سفید غنی شده و برنج سفید معمولی
منگنز ۴۲٪ DV 16٪ DV DV 16٪
نیاسین ۱۶٪ DV DV 9٪ DV 3٪
تیامین ۱۵٪ DV DV 14٪ DV 2٪
سلنیوم ۱۱٪ DV 14٪ DV –
منیزیم ۹٪ DV DV 2٪ DV 2٪
منگنز : در غلات منگنز وجود دارد و براى سوخت و ساز بدن و رشد و پيشرفت و سيستم آنتى اكسيدان بدن ضرورى است.
نياسين : نياسين موجود در برنج بيشتر به شكل اسيد نيكوتين است و در خيساندن برنج بيشتر حذب مى شود.
تيامين :تيامين براى سوخت و ساز بدن و عملکرد قلب ،ماهيچه ها و سيستم عصبى بدن بسيار ضرورى است.
منيزيم :منيزيم براى فشار خون ،سنتر پروتئين و انرژى مهم است.
برنج سرشار اسيد پانتوتنيك ،فسفر ،ريبوفلاوين و ويتامين (B_6)مس و فولات است.
ديابت نوع ۲
بيمارى ديابت نوع ۲ بيمارى شايعى است که با بالا رفتن سطح قندخون مشخص مى شود.
طبق تحقيقات سال ۲۰۱۹ مصرف برنج سفيد خطر ابتلا به ديابت نوع ۲ را افزايش مى دهد به این دلیل که گلوكز بالايى دارد و باعث افزايش قند خون مى شود علاوه بر آن خطر ديابت را افزايش مى دهد.
برنج قهوه اى حاوى فيبر است كه به كاهش خطر ابتلا به ديابت نوع ۲ كمک مى كتد.
تفاوت بين برنج سفيد و قهوه اى تغيير در انواع و مقادير الياف و شاخص کليسمى آنها است.
فلزات سنگين
فلزان سنگين در بدن انباشته مى شوند و عوارضى براى سلامتى بدن دارند كه شامل (كادميوم ،كروم ،سرب ،نيكل و ارسنيك )است.
برنج قهوه اى حاوى سبوس است و سبوس سرشار از فلزات سنگين مى باشد.
برنج به نسبت به گندم و جو و ساير غلات ارسنيک بيشترى در خود جذب و جمع مى كند.
مواد مغذى
برنج قهوه اى حاوى انتى اكسيدانى بنام اسيد فيتيک است كه این ماده به عنوان يک ماده مغذى شناخته شده است كه باعث مى شود بدن موادمعدنى اساسى مانند اهن و روى را جذب نكند.
استند فروشگاهی برنج
برنج از جمله محصولاتی است که شرایط نگهداری آن بسیار حساس میباشد. چنانچه در فروشگاه خود برنج فله به فروش میرسانید، میتوانید از استند های مکانیزه آکاربو که برای نگهداری حبوبات، آجیل، شکلات، برنج و … کاربرد دارد، استفاده کنید.